Topkapı Sarayı’nın en çok ziyaretçi alan Mukaddes Emanetler Dairesi’nde Ramazan ayına özel hazırlıklar yapılmaya başlandı. Hazırlıkları anlatan Milli Saraylar Başkanı Dr. Yasin Yıldız, “Mukaddes Emanetler Dairesi, mekanlar ve içindeki emanetler Ramazan ayına özel bir temizlik ve hazırlıktan geçiyor. Ramazan’da burada bulunan emanetlerin görmüş olduğu yoğun ilgiden dolayı gerçekleştirdiğimiz temizlikler, Milli Saraylar’ın uzman bakım ekipleri tarafından gerçekleştiriliyor. Bu çalışmalar daha yoğun bir şekilde yürütülüyor. Yıl içinde de mekanın rutin bakım ve temizlik hizmetleri yerine getiriliyor” dedi.
Milli Saraylar Başkanlığı’na bağlı Topkapı Sarayı’nın en çok merak edilen ve en çok ziyaret edilen bölümlerinden Mukaddes Emanetler Dairesi, Ramazan ayına özenle hazırlanıyor. On bir ayın sultanı Ramazan’da ziyaretçi akınına uğrayan dairede şu sıralar hummalı bir çalışma yürütülüyor. Mukaddes Emanetler Dairesi; halısından çinilerine, zemininden kubbesine, eserlerin sergilendiği vitrinlerinden paha biçilemez emanetlerine kadar en ince ayrıntısına kadar elden geçiriliyor.
“Bu koleksiyon çok önemli hem ülkemiz hem İslam alemi için çok önemli”
Mukaddes Emanetlerin önemine dikkat çeken Milli Saraylar Başkanı Dr. Yasin Yıldız, “1517 yılında Yavuz Sultan Selim Han’ın Mısır’ı ve Hicaz’ı fethinden sonra padişahın özel kullanım alanı olan Has Odasını bu bölgeden getirilen kutsal emanetlere tahsis ettiğini biliyoruz. 1. Dünya Savaşı yıllarında Medine Kahramanı Fahrettin Paşa tarafından mukaddes beldelere Osmanlı Sarayından gönderilmiş olan bir takım emanetlerin de geri getirilmesiyle bugünkü Mukaddes Emanetler koleksiyonu ortaya çıkıyor. Bu koleksiyon çok önemli hem ülkemiz hem İslam Alemi için çok önemli” dedi.
“Ramazan Ayında uygulanan bir takım ritüeller var”
Hazırlıkların geçmişinden bahseden Yıldız, “Koleksiyonun kalbinde de Peygamber Efendimiz’in Hırka-i Saadet’i bu çok önemli emanet yer alıyor. Hırka-i Saadet Dairesi, Mukaddes Emanetler Dairesi Topkapı Sarayı’nın tarihi boyunca padişah ve ailesi, gerek saray ailesi, gerek Osmanlı için çok önemli olagelmiş. Özellikle Ramazan Ayında uygulanan bir takım ritüeller var, geleneksel uygulamalar var. Bunlar o dönemden günümüze kadar Topkapı Sarayı’nda hizmette bulunmuş kuşaklar tarafından yerine getirilmiş” şeklinde konuştu.
“Ramazan ayına özel bir temizlik ve hazırlıktan geçiyor”
Ramazana özel bir temizlik olduğunu söyleyen Yıldız, “Biz de Milli Saraylar olarak aynı şekilde bu hizmetleri yapmaya çalışıyoruz. Mukaddes Emanetler Dairesi, mekanlar ve içindeki emanetler Ramazan ayına özel bir temizlik ve hazırlıktan geçiyor. Burada Ramazan’ın 15’inde ve Kadir Gecesinde bizatihi Hırka-İ Saadet’in açılması ve gözden geçirilmesi, bakıma alınması gibi uygulamalarımız oluyor” ifadeleri kullandı.
“Burada yapılan temizlikten sonra ortaya çıkan tozların muhafaza edildiği özel bir kuyu var”
Temizlik esnasında çıkarılan tozların kuyuda saklandığını söyleyen Yıldız, “İlk dönemden beri bu odanın temizliği çok önemli olmuş. Burada yapılan temizlikten sonra ortaya çıkan tozların muhafaza edildiği özel bir kuyu var. Bu anlatmış olduğum hususlar aslında Osmanlı Padişahlarından başlayarak toplumumuzun, Peygamberimizin (Sallallahü teala aleyhi ve sellem) aziz hatırasına göstermiş olduğu hürmetin bir nişanesi olarak değerlendiriyoruz. Biz de kurum olarak bu geleneği aynı şekilde yaşatmak için çabamızı sürdürüyoruz” ifadelerini kullandı.
“Bu çalışmalar sadece Ramazan ayına özel çalışmalar değil”
Çalışmaların Ramazan ile sınırlı kalmadığını söyleyen Yıldız, “Bu sadece Ramazan öncesinde yapılan bir hazırlık değil, bu çalışmalar Ramazan öncesinden başlıyor. Ramazan’ın içinde de çalışmalara devam ediyoruz. Bu noktada şu yanılgıya düşmemek lazım. Bu çalışmalar sadece Ramazan ayına özel çalışmalar değil. Ramazan’da burada bulunan emanetlerin görmüş olduğu yoğun ilgiden dolayı burada gerçekleştirdiğimiz temizlikler, Milli Saraylar’ın uzman bakım ekipleri tarafından gerçekleştiriliyor. Bu çalışmalar daha yoğun bir şekilde yürütülüyor. Yıl içinde de mekanın rutin bakım ve temizlik hizmetleri yerine getiriliyor” diye konuştu.
508 yıldır Topkapı Sarayı’nda muhafaza ediliyor
Topkapı Sarayı’nın Enderun Avlusunda yer alan Mukaddes Emanetler Dairesi, 508 yıldır Türk ve İslam âleminin en kıymetli eserlerine ev sahipliği yapıyor. Yavuz Sultan Selim’in 1517’deki Mısır seferinin ardından İstanbul’a getirilen emanetler, asırlardır özenle korunuyor ve sergileniyor. Kutsal emanetlerin başında Peygamberimiz Hazret-i Muhammed (Sallallahü teala aleyhi ve sellem)’e ait Hırka-i Saadet geliyor. Peygamberimizin mektupları, kılıcı, Uhud Savaşı’nda kırılan dişi, sakal-ı şerifi ve ayak izi de bu bölümde bulunuyor. Dört halife ve sahabeye ait kılıçlar, Kâbe anahtarları ve Hacerü’l Esved mahfazası gibi Harem-i Şerif’e ait hatıralar da burada sergileniyor.
Geleneksel ve modern yöntemler bir arada
Mukaddes Emanetler Dairesi’nin bakım ve temizliğini, Türkiye’de müzecilik alanında bir ilk olma özelliği taşıyan Milli Saraylar Obje Bakım ve Konservasyon Ekibi yürütüyor. Çalışmalar kapsamında Has Oda’nın halıları, çinileri, gümüş kandilleri, buhurdan ve şamdanları, ahşap pencere kapakları, dolaplar ve nişlerin içlerindeki mermer alanlar titizlikle temizleniyor. Hırka-i Saadet ve Sancak-ı Şerif mahfazalarının tozları büyük bir hassasiyetle alınıyor. Bu uygulamalarda, müzelere özel vakum ayarlı, hepa filtreli cihazlar ve at kılı fırçalar kullanılıyor. Geleneksel usullere riayet edilerek toplanan tozlar, Mukaddes Emanetler Dairesi’nin önünde bulunan ‘toz kuyusuna dökülüyor.
Has Oda Tarihinde ilk kez 2023’te ziyarete açıldı Mukaddes Emanetler Dairesi’nde 2023 yılında kapsamlı bir düzenleme gerçekleştirilmiş, sergilenen eser sayısı 60’tan 300’e çıkarılmıştı. Hz. Osman’a atfedilen Mushaf’da uzun bir aradan sonra yeniden ziyaretçilerin ilgisine sunulmuştu. Bu çalışmalar kapsamında tarihî bir açılış da imza atılmış, Hırka-i Saadet’in muhafaza edildiği Has Oda ilk defa ziyarete açılmıştı.
