Kocaeli’deki Gonca Engelsiz Yaşam Merkezi’nde, yüzde 90 görme kaybı olan eğitmen Sinan Avcı, kendisi gibi görme engelli bireylere rehberlik ediyor.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin İzmit’teki eski Vinsan Kampüsü’nde hayata geçirdiği merkez, özel gereksinimli bireylerin toplumsal yaşama aktif katılımını sağlamak ve ailelerine destek olmak amacıyla uzman eğitmenlerle hizmet veriyor.
Merkezin Görme Engelliler Sınıfı’nı diğerlerinden ayıran en önemli özellik ise eğitmeninin de yüzde 90 görme kaybına sahip olması. Öğrencilerinin yaşadığı zorlukları bizzat deneyimleyen eğitmen Sinan Avcı, dersleri onların ihtiyaçlarına göre şekillendirerek daha rahat ve özgüvenli bir öğrenme ortamı sunuyor.
Verilen eğitimler arasında yer alan “Beyaz Baston Eğitimi” ile bireylerin günlük yaşamda bağımsız ve güvenli hareket etmesi hedefleniyor. Bu kapsamda baston kullanımı, engelleri algılama, toplu taşıma araçlarına binme gibi pratik beceriler kazandırılıyor.
Merkezde ayrıca “Braille Alfabesi”, “Braille Daktilo” ve “Kabartma Kur’an-ı Kerim” dersleri de bulunuyor. Bu eğitimler, görme engelli bireylerin bilgiye akademik ve dini alanlarda bağımsız bir şekilde ulaşmalarına imkan tanıyor.
Uzmanlar eşliğinde yürütülen programlarla görme engelli bireylerin özgüven kazanmaları ve toplumsal yaşama daha aktif katılmaları hedefleniyor.
Vitrektomi ameliyatı hakkında bilgi veren Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Emrah Kan, “Vitrektomi, retina hastalıklarında görmenin korunması veya yeniden kazanılması için kritik öneme sahip bir operasyondur. Küçük kesilerle mikrocerrahi gerçekleştirilse de işlem sonrası bakım ve komplikasyonlara karşı özen büyük önem taşır. Uygun hasta seçimi, deneyimli cerrah ve sıkı takip ile başarılı sonuçlar alınabilmektedir” dedi.
VM Medical Park Kocaeli Hastanesi Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Emrah Kan, vitrektomi ameliyatı hakkında açıklamalarda bulundu. Vitrektomi ameliyatının hangi durumlarda yapıldığından bahseden Prof. Dr. Kan, “Vitrektomi, gözün arka kısmını dolduran vitreus adı verilen jel özelliğindeki sıvının cerrahi yöntemle çıkarılmasına dayanan mikrocerrahi bir müdahaledir. Retina yüzeyindeki hasarların tamiri, vitreus kanaması, makula deliği, retina yırtığı, diyabetik retinopati gibi ciddi sorunlara çözüm sağlar. Bu işlem genellikle lokal anestezi altında ve ince, mikrometrik kesilerle (pars plana yöntemi) gerçekleştirilir” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Kan, hangi durumlarda operasyonun yapılabileceğini şu şekilde sıraladı:
“Diyabetik retinopati ve vitreus kanamas, göz içinde biriken kanı temizlemeye yönelik. Retina dekolmanı ve yırtıkları (Görmeyi sağlayan sinir tabakası ile damar tabakası arasına yırtık neticesinde sıvı girmesi). Makula deliği ve epiretinal membrane, göz arkasında zar birikim, kırışıklık ve delik gelişmesi durumu. Göz içi enfeksiyonlar ya da yabancı cisim varlığı, katarakt ameliyatı komplikasyonları sonrası kalan madde.”
“Süre, vaka karmaşıklığına göre 30 dakika ila 2 saat arasında değişir”
Bu gibi sorunlara erken müdahale edilmezse kalıcı körlük riski doğacağını ifade eden Emrah Kan, ameliyat sürecine ilişkin de şu bilgileri verdi:
“Ameliyatta göz beyazından (sklera) yaklaşık 0,5 mm’lik üç kesi açılır. Mikroskop, ince ışık kaynağı ve kesici cihaz kullanılarak vitreus parça parça alınır ve retinadaki müdahale gerçekleşir. Ardından steril sıvı, hava, gaz (SF6, C3F8) veya silikon yağı gibi tamponadlarla göz desteklenir. Hava 5 günde, SF6 gazı 2 haftada, C3F8 gazı ise 6-8 haftada emilir. Silikon yağı ise 2-6 ay içinde ikinci ameliyatla alınır. Süre, vaka karmaşıklığına göre 30 dakika ila 2 saat arasında değişir. Kendisi güvenli kabul edilse de işlemi gerektiren hastalıklar ve cerrahi zorluklar nedeniyle bazı riskler içerir. Muhtemel komplikasyonlar; katarakt gelişimi (özellikle 15-20 gün ile 6 ay içinde), göz içi basınç değişiklikleri, retinada yeniden dekolman riski, göz içi enfeksiyon, kanlanma, retina yırtığı, travma sonrası sorunlardır.”
“Ameliyat sonrası dikkat”
Prof. Dr. Kan, ameliyat sonrası dikkat edilmesi gerektiğini belirterek, “Göz bandajlı kalır. Genellikle 3 gün kapalı tutulur, gaz konulduysa baş pozisyonu önemlidir (yüksek yastık, yüzüstü yatış vb.). Su teması yok. Suyla temas 1 hafta süresince yasaktır. Yüzü ıslak pamukla temizleyin, duşta başınızı arkaya verin. Basınç ve travmalardan kaçının. Oyun-spor, ağır kaldırma, öne eğilme gibi aktivitelerden korunmak şart. Göz damlaları ve kontroller, doktorun verdiği ilaçlara ve randevulara harfiyen uyun. Uçak ve yüksek rakım yasak. Özellikle gaz tamponadı varsa, tamponat tamamen eriyene kadar uçak ve yüksek dağ yolculuğu yapılmamalıdır. Şiddetli ağrı, kızarıklık, ani görme kaybı, flaş ışıklar veya perde gelmesi gibi şikayetlerde hemen hekime başvurulmalıdır” ifadelerini kullandı.
“Görme kapasitesi 6 aya kadar düzelebilir”
İyileşme sürecini anlatan Prof. Dr. Kan, “İlk hafta içinde bulanıklık, kızarıklık, batma normaldir. Görme kapasitesi 6 aya kadar düzelebilir. Ani artış değil, zamanla iyileşme beklenmelidir. Başarı oranı hastanın preoperatif görme durumu, erken müdahale ve doktor deneyimi gibi faktörlere bağlıdır. Erken müdahale edilen grupta yüzde 80-100 görüş kazanımı mümkündür. Vitrektomi, retina hastalıklarında görmenin korunması veya yeniden kazanılması için kritik öneme sahip bir operasyondur. Küçük kesilerle mikrocerrahi gerçekleştirilse de işlem sonrası bakım ve komplikasyonlara karşı özen büyük önem taşır. Uygun hasta seçimi, deneyimli cerrah ve sıkı takip ile başarılı sonuçlar alınabilmektedir” şeklinde konuştu.
