Zengin tür çeşitliliğiyle dikkat çeken Kocaeli’deki Faruk Yalçın Hayvanat Bahçesi ve Botanik Parkı’nda (FYZoo) koruma altına alınan kızıl pandalar, sevimli tavırlarıyla ilgi çekiyor. Nesli tükenme tehlikesi altındaki bu tür, özel programlarla yaşatılıyor.
Türkiye’nin ilk özel hayvanat bahçesi olan Kocaeli’nin Darıca ilçesindeki Faruk Yalçın Hayvanat Bahçesi ve Botanik Parkı’nda, nesli tükenme tehlikesi altında bulunan kızıl pandalar özel olarak korunuyor. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından “tehdit altında” kategorisinde sınıflandırılan kızıl panda, Türkiye’de sadece sınırlı sayıda hayvanat bahçesinde görülebiliyor.
Avrupa Hayvanat Bahçeleri ve Akvaryumlar Birliği (EAZA) iş birliğiyle 2014 ve 2018 yıllarında yürütülen üreme programı kapsamında Türkiye’ye getirilen kızıl pandalar, FYZoo’da özel bakım ve gözetim altında yaşamlarını sürdürüyor. FYZoo’da şuanda 4 kızıl pandanın bulunduğu öğrenilirken, bu canlılar ziyaretçiler tarafından da ilgi görüyor.
“Ateş renkli kedi”
Uluslararası Hayvan Refahı Fonu (IFAW) verilerine göre, bilimsel adı “Ailurus fulgens” olan kızıl panda, Latince’de “ateş renkli kedi” anlamına geliyor. İlk kez 1825 yılında bilim dünyasına tanıtılan bu sevimli tür, kızılımsı kahverengi postu ve ev kedisini andıran görüntüsüyle dikkat çekiyor. Çoğunlukla bambuyla beslenen kızıl pandalar, sakin ve yalnız yapılarıyla tanınıyor.
“Pandalarla davranışları benziyor ama şekilleri birbirinden çok farklı”
Veteriner Hekim Ejder Dalgıç, kızıl pandaların, Himalayalar ve Çin’in güneybatısındaki bambu ormanlarında yaşadığını söyleyerek, “Yakın zamanda ziyaret ettiğim Çin’in Sichuan eyaletinde de gördüm kadarıyla, pandalarla yedikleri gıdalar aynı, miskinlikleri, tembellikleri, yaşam alanları ve davranışları birbirlerine çok benziyor ama şekilleri birbirinden çok farklı” dedi.
“Dev panda ile yakın akraba değildir”
Dalgıç, kızıl pandaların bilimsel olarak ilk kez 1825 yılında tanımlandığına dikkat çekerek, sözlerine şöyle devam etti:
“Kızıl pandaların evrim ağacındaki yeri tartışmalıdır ancak modern genetik kalıntılar onu; rakunlar, gelincikler ve kokarcalara yakın akraba olarak yerleştirmişlerdir. Dev panda ile yakın akraba değildir ancak her ikisi de bambuyu kavramak için uzun bilek kemikleri ve esnek baş parmaklarına sahiptirler. Kızıl panda, iğne yapraklı ormanların yanı sıra, ılıman geniş yaprakları ve karma ormanlarda yaşar ve su kaynaklarına yakın, yoğun bambu örtüsüne sahip dik yamaçları tercih eder. Yalnızdırlar ve büyük ölçüde ağaçlarda yaşarlar. Çoğunlukla bambu filizleri ve yaprakları olmak üzere, meyveler ve çiçeklerle beslenir. İlkbaharın başlarında çiftleşir ve dişileri yazın 4 yavruya kadar doğurabilir. Kaçak avcılık ve yaşam alanlarının tahribi nedeniyle soyu tehdit altındadır. 2015 yılında da korunmaya alınmıştır. Türkiye’de sadece Darıca Faruk Yalçın Hayvanat Bahçesi ile Bursa Hayvanat Bahçesi’nde bulunduklarını, dünya genelinde ise 2 bin 500 ile 10 bin arasında kadar kızıl panda olduğunu biliyorum”
“18 yaşına kadar yaşayabilirler”
Kızıl pandaların neslinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını belirten Veteriner Hekim Dalgıç, yaşam alanlarının tahribi nedeniyle üreme yeteneklerinin azaldığının altını çizdi. Bu canlıların doğada 8 ila 10 yıl arasında yaşadığını dile getiren Ejder Dalgıç, hayvanat bahçelerinde korunduklarını söyleyerek, “Hayvanat bahçelerinin en büyük avantajlarından biri de bu. Canlıya maksimum şartları oluşturup, onu rahat ettirmek. Haliyle biraz tembelleşecek ama uzun yaşayacaktır. Kızıl pandalar da bu şekilde bakıldığında 18 yaşına kadar yaşayabilirler. İnsanlara yakın hayvan değildir ama sevimlidirler” ifadelerini kullandı.
